Adam Jaskulski 
Na skróty
Międzynarodowy Dzień Ziemi został ustanowiony w 1970 roku przez amerykańskiego senatora, Gaylorda Nelsona, jako sposób na podniesienie świadomości ekologicznej wśród społeczeństwa. Nelson był amerykańskim politykiem i działaczem środowiskowym, senator z ramienia demokratów, ze stanu Wisconsin. Zależało mu na zwiększeniu świadomości ekologicznej wśród Amerykanów.
Chciał bezpośrednio wpływać na politykę środowiskową. Nelson był głęboko zaniepokojony degradacją środowiska. Ustanowienie obchodów Dnia Ziemi miało przyczynić się do rozwoju globalnego ruchu na rzecz ochrony środowiska, promowania edukacji o środowisku naturalnym i zachęcaniu do podejmowania działań na rzecz jego ochrony. Pierwsze obchody zainicjowane przez Nelsona przyciągnęły uwagę milionów Amerykanów. A to był dopiero początek…
Krok po kroku
Pierwsze obchody Międzynarodowego Dnia Ziemi odbyły się 22 kwietnia 1970 roku w Stanach Zjednoczonych i przyciągnęły udział około 20 milionów osób, głównie ze społeczności studenckich, co sprzyjało edukacji środowiskowej i promocji zrównoważonego rozwoju. Dzień szybko zyskiwał na popularności. W 1990 roku Dzień Ziemi na stałe wszedł do globalnego kalendarza, mobilizując 200 milionów ludzi z 141 krajów, co oznaczało znaczące poszerzenie jego zasięgu i wpływu na międzynarodową scenę.
W latach 90. Międzynarodowy Dzień Ziemi zyskał na znaczeniu na całym świecie, stając się okazją do szeroko zakrojonych akcji na rzecz ochrony środowiska. Obchody te obejmowały masowe sadzenie drzew, porządkowanie terenów publicznych, demonstracje na rzecz środowiska czy rozpoczęcie lokalnych inicjatyw edukacyjnych w szkołach. Wiele krajów zorganizowało także konferencje i warsztaty skupiające się na lokalnych wyzwaniach ekologicznych, promując globalną współpracę w dążeniu do zrównoważonego rozwoju. Te działania miały sprzyjać i sprzyjały rozwijaniu świadomości ekologicznej wśród ludzi na całym świecie. Zwłaszcza wśród ludzi młodych!
Działania na rzecz Ziemi: Co możemy robić lepiej?
Zmiany klimatyczne są globalnym problemem, który wpływa na wszystkie aspekty życia na Ziemi. Podwyższenie globalnej temperatury powoduje topnienie lodowców, podnoszenie poziomu morza, a także zwiększa częstość i intensywność ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak huragany, susze czy powodzie. Te zmiany mogą prowadzić do degradacji środowisk naturalnych, zagrożenia dla bioróżnorodności czy negatywnie wpływać na gospodarkę i zdrowie publiczne. Działania na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i adaptacja do już zachodzących zmian są kluczowe dla zrównoważonej przyszłości naszej planety.
W ostatnich latach skutki globalnego ocieplenia stały się bardziej wyraźne i drastyczne. W 2023 roku, średnia globalna temperatura powierzchni Ziemi osiągnęła rekordowe poziomy, będąc najwyższą od początku prowadzenia obserwacji w 1880 roku. Temperatura była o około 1,2 stopnia Celsjusza (2,1 stopnia Fahrenheita) wyższa niż średnia dla okresu bazowego 1951-1980. Wzrost temperatury przyczynił się do licznych rekordowo ciepłych miesięcy na przestrzeni całego roku, zwłaszcza w okresie od czerwca do grudnia, z lipcem jako najcieplejszym miesiącem w historii.
Oprócz wzrostu temperatur, zauważalne były również rekordowo wysokie temperatury wód oceanicznych oraz najniższe w historii zasięgi lodu morskiego w Antarktyce, co miało miejsce w lutym 2023 roku. Spadek zasięgu lodu morskiego jest alarmujący, ponieważ lód odgrywa kluczową rolę w regulowaniu klimatu globalnego, odbijając światło słoneczne z powrotem w przestrzeń kosmiczną i pomagając w utrzymaniu niższych temperatur na Ziemi.
Wszystkie te zmiany wskazują na trwały i postępujący wpływ wzrostu stężenia gazów cieplarnianych w atmosferze, a przyszłe prognozy sugerują, że bez szybkich działań zmierzających do redukcji emisji, zmiany te będą kontynuowane z jeszcze większą siłą.
Bo, tak naprawdę, każdy z nas może przyczynić się do ochrony środowiska poprzez zmniejszenie śladu węglowego, recycling, oszczędzanie wody i energii oraz wspieranie zrównoważonego rolnictwa. Proste działania, takie jak wyłączanie niepotrzebnych urządzeń elektrycznych czy korzystanie z transportu publicznego, mogą mieć znaczący wpływ na nasze środowisko.
Inicjatywy lokalne i globalne: Przykłady dobrych praktyk
Na całym świecie zarówno organizacje, jak i pojedyncze osoby inicjują projekty mające na celu ochronę Ziemi. W Polsce popularne są akcje sprzątania lasów, parków i plaż, które integrują społeczności i promują ekologiczne postawy. Globalnie, kampanie takie jak #PlantATree zachęcają do sadzenia drzew, co przyczynia się do redukcji dwutlenku węgla w atmosferze. Earth Hour, czyli międzynarodowa akcja organizowana przez World Wide Fund for Nature (WWF), podczas której ludzie na całym świecie gaszą światła na jedną godzinę, aby zwrócić uwagę na potrzebę ochrony naszej planety.
Earth Hour przyciąga uwagę milionów osób, w tym także celebrytów i wpływowych liderów, którzy poprzez swoje platformy społecznościowe zachęcają fanów do udziału. Przykłady można mnożyć! Clean Up the World, to jedna z największych corocznych inicjatyw wolontariackich na rzecz ochrony środowiska. Obejmuje akcje sprzątania, ochrony bioróżnorodności i inne projekty ekologiczne. W akcji tej często uczestniczą znane osoby, które poprzez swoją obecność i działalność na rzecz kampanii zwiększają świadomość ekologiczną.
Ocean Cleanup, to z kolei inicjatywa skoncentrowana na usuwaniu plastiku z oceanów. Założycielem jest Boyan Slat, który uzyskał wsparcie i uwagę globalnych mediów oraz celebrytów zainteresowanych ochroną oceanów. W ramach tej akcji rozwijane są technologie, które mają na celu usuwanie plastiku z wód morskich i rzecznych. Gwiazdy takie jak Leonardo DiCaprio, Emma Watson i wielu innych współpracują z organizacjami takimi jak UNICEF i Program Środowiskowy Narodów Zjednoczonych (UNEP), angażując się w projekty na rzecz klimatu i edukacji środowiskowej. Działania te obejmują promocję zrównoważonego rozwoju, ochronę dzikiej przyrody oraz walkę ze zmianami klimatu.
Te akcje podkreślają, jak ważna jest współpraca na różnych poziomach – od lokalnych społeczności po globalne gwiazdy – aby skutecznie działać na rzecz ochrony środowiska. Angażując znane osoby, które mają szeroki zasięg, można znacząco zwiększyć świadomość na temat problemów środowiskowych i zachęcić większą liczbę osób do działania.
Halo, Ziemia! Co dalej?
Przyglądając się przyszłości, ważne jest, aby każdy dzień był traktowany jako Dzień Ziemi. Tylko w ten sposób możemy zapewnić trwałe i efektywne rozwiązania dla naszej planety. Edukacja i działania ekologiczne powinny być integralną częścią życia każdego z nas, aby przyszłe pokolenia mogły cieszyć się zdrowym i zielonym światem.
