jacek 
Kluczem do sukcesu okazała się być inwestycja w kulturę i architekturę. W 1991 roku baskijski rząd podjął odważną decyzję o zaproszeniu Fundacji Solomona R. Guggenheima do stworzenia w Bilbao muzeum sztuki współczesnej, które byłoby częścią międzynarodowej sieci tej prestiżowej instytucji. Architektem wybranym do zaprojektowania muzeum został Frank Gehry, znany z tworzenia niekonwencjonalnych i oryginalnych budowli. Jego dzieło, otwarte w 1997 roku, zaskoczyło świat swoją niepowtarzalną formą i materiałem. Muzeum Guggenheima w Bilbao to dynamiczna bryła z powyginanej blachy tytanowej i szkła, która mieni się w słońcu i odbija światło rzeki Nervión, nad którą się wznosi. Muzeum stało się symbolem nowego Bilbao, miasta otwartego na sztukę, innowację i zmianę.
Muzeum Guggenheima nie było jednak jedynym elementem rewitalizacji miasta. W ramach Planu Strategicznego Rewitalizacji Metropolitalnego Obszaru Bilbao (hiszp. Plan Estratégico para la Revitalización del Bilbao Metropolitano), opracowanego w latach 90., zrealizowano wiele innych projektów urbanistycznych, infrastrukturalnych i kulturalnych. Wśród nich były m.in.: rozbudowa sieci metra zaprojektowana przez Normana Fostera, most zwodzony projektu Santiaga Calatravy, centrum wystawiennicze autorstwa Césara Pellego, centrum kongresowe zaprojektowane przez Federica Soriana i Dolores Palacios, czy centrum muzyki i kultury zaprojektowane przez Philippe’a Starcka. Wszystkie te obiekty stanowią przykłady nowoczesnej architektury najwyższej klasy, która nadała Bilbao nowy charakter i prestiż.
Efekt Bilbao to termin używany do opisania pozytywnych społecznych, ekonomicznych, politycznych i wizerunkowych zmian, jakie dokonały się w mieście dzięki procesom rewitalizacyjnym opartym na inwestycjach w obiekty kultury. Efekt ten polega na tym, że budowa rozpoznawalnych i atrakcyjnych budynków przyciąga turystów, inwestorów i mieszkańców, co z kolei pobudza rozwój gospodarczy, poprawia jakość życia i podnosi prestiż miasta. Efekt Bilbao jest uważany za jeden z najbardziej udanych przykładów rewitalizacji postindustrialnego miasta na świecie. Jest on także inspiracją dla innych miast, które chcą podążać podobną drogą.
Bilbao pokazało, że architektura może być siłą napędową zmiany i rozwoju miast. Nie chodzi jednak tylko o budowanie pięknych budynków, ale o tworzenie spójnej wizji przyszłości miasta, która uwzględnia jego historię, tożsamość, potrzeby i aspiracje. Architektura może być narzędziem do poprawy jakości życia ludzi, do promowania kultury i edukacji, do budowania społeczności i dialogu. Architektura może zmieniać miasta na lepsze.
