Kamila Kwiatkowska 
Superman uosabia ideały heroizmu, sprawiedliwości i niewzruszonej moralności. Jego historia, rozpoczynająca się w 1938 roku na łamach „Action Comics” #1, zapoczątkowała erę superbohaterów w komiksach, filmach i serialach telewizyjnych. Jednak mało kto zdaje sobie sprawę, że inspiracją dla tak niezwykłej postacibyła realna osoba – Zishe Breitbart, silny człowiek i artysta wodewilowy, którego życiorys przypomina motywy znane z przygód Supermana. Jacek Perzyński w swojej książce „Żeglarz i siłacz: Czy Kapitan Nemo i Superman pochodzili ze Strykowa?„ zgłębia te fascynujące powiązania, oferując czytelnikom unikalny wgląd w historię powstania tej ikonicznej postaci.
Zishe… ze Strykowa
Zishe Breitbart, urodzony w 1883 roku w Polsce, był synem żydowskiego kowala i od najmłodszych lat wykazywał nadprzyrodzoną siłę. Jego umiejętności szybko zostały zauważone, a on sam zaczął występować w cyrkach i na scenach Europy oraz Ameryki, zdobywając sławę jako jeden z najmocniejszych ludzi swojej ery. Jego fenomenalna siła i odwaga, zdolność do wyginania żelaznych prętów gołymi rękami czy podnoszenia ogromnych ciężarów, przypominają supermoce Clarka Kenta, alter ego Supermana.
Twórcy Supermana, Jerry Siegel i Joe Shuster, byli synami żydowskich imigrantów, którzy dorastali w Ameryce w okresie międzywojennym, kiedy to Breitbart był w apogeum swojej sławy. Postać Breitbart’a zainspirowała ich do stworzenia Supermana.
Widoczny jest kontekst historyczny i podobieństwa między dwoma postaciami. Skłania to do przypuszczeń, że tak właśnie mogło być. Perzyński, analizując życiorys Breitbarta i genezę Supermana, wskazuje na możliwe ścieżki, jakimi inspiracja mogła podążać.Historia Supermana rozpoczyna się na umierającej planecie Krypton, skąd młody Kal-El zostaje wysłany przez rodziców na Ziemię. Adoptowany przez Jonathana i Marthę Kentów, dorasta jako Clark Kent w fikcyjnym miasteczku Smallville. Od najmłodszych lat przejawia nadludzkie umiejętności, których z czasem zaczyna używać do walki z niesprawiedliwością. Jego historia jest opowieścią o poszukiwaniu tożsamości, samopoznaniu i wykorzystywaniu swoich darów dla dobra innych.
Niezłomny bohater swoich czasów
Superman, od samego początku swojego istnienia, stał się symbolem nadziei i heroizmu. Jego niezłomność w obliczu zła, nieprzemijająca wiara w ludzkość oraz nieograniczone moce sprawiły, że stał się on wzorem do naśladowania dla pokoleń. Jednakże, jak podkreśla Perzyński, nawet Superman, mimo swoich supermocy, musi zmagać się z własnymi słabościami i ograniczeniami, co czyni go postacią bardziej ludzką i bliską czytelnikom.
W kontekście Zishe Breitbarta, jego życie i działalność mogą być postrzegane jako odzwierciedlenie tych samych wartości, które Superman reprezentuje. Breitbart, pomimo swojej fizycznej siły, był także człowiekiem o głębokim poczuciu sprawiedliwości i odpowiedzialności za innych. Jego postawa życiowa i występy, podczas których często podkreślał znaczenie siły ducha nad siłą fizyczną, mogą być interpretowane jako realizacja tych samych ideałów, co historia Supermana.
W książce „Żeglarz i siłacz: Czy Kapitan Nemo i Superman pochodzili ze Strykowa?” Jacek Perzyński zwraca uwagę na fakt, że obaj bohaterowie – fikcyjny i realny – opuszczają swoje rodzinne strony (planeta Krypton i Stryków), aby w nowym świecie szukać swojego miejsca i realizować misję niesienia pomocy innym. Perzyński pokazuje, że zarówno dla Breitbarta, jak i dla Supermana, ten nowy świat, choć obiecujący, stawia przed nimi wyzwania, które wymagają nie tylko siły fizycznej, ale również moralnej odwagi i determinacji.
Równie istotnym aspektem, na który Perzyński zwraca uwagę, jest wpływ, jaki obie postacie wywarły na kulturę i społeczeństwo. Superman, jako pierwszy superbohater, zapoczątkował gatunek, który stał się stałym elementem popkultury, inspirując kolejne pokolenia do walki o sprawiedliwość i prawość. Zishe Breitbart, choć może nie tak powszechnie znany jak Superman, również zostawił po sobie trwałe dziedzictwo, pokazując, że prawdziwa siła płynie z wnętrza i że każdy może być bohaterem w swoim życiu.
„Żeglarz i siłacz” oferuje nie tylko fascynujący wgląd w możliwe korzenie postaci Supermana, ale także przypomina o bogactwie historii ludzkości, z której czerpią twórcy, tworząc uniwersalne symbole kultury. Książka Perzyńskiego staje się tym samym nie tylko opowieścią o dwóch niezwykłych bohaterach, ale również przemyśleniem na temat tego, jak historia i kultura przeplatają się, tworząc nowe znaczenia i symboli.
Historia Supermana, a także życie Zishe Breitbarta, pokazuje, że bohaterowie mogą przybierać różne formy, ale to, co ich łączy, to niezachwiane wartości, takie jak odwaga, poświęcenie i dążenie do pomocy innym. „Żeglarz i siłacz” Jacka Perzyńskiego zmusza do refleksji nad tym, jak postaci, zarówno te fikcyjne, jak i te historyczne, wpływają na naszą kulturę i jakie przesłanie niosą dla przyszłych pokoleń.
