Gabriela Piekutowska 
W artykule m. in.:
Kiedy wypada Wielkanoc i co ją poprzedza?
Odpowiedź na pytanie, kiedy wypada Wielkanoc brzmi – na wiosnę. To musi nam wystarczyć, bo to święto ruchome, co oznacza, że każdego roku wypada w inny dzień, ale zawsze w niedzielę. Skąd wiadomo, jaką datę Wielkanoc będzie miała w danym roku? W Kościołach zachodnich Wielkanoc przypada na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Jest to zatem okres od 22 do 25 kwietnia. Natomiast pierwsza wiosenna pełnia księżyca nazywana jest Pełnią Paschalną.
Z kolei samą Wielkanoc poprzedza okres 40 dni postu, który rozpoczyna Środa Popielcowa. Określenie Środa Popielcowa, ma związek z obrzędem w Kościele katolickm, podczas którego kapłan posypuje głowy wiernych popiołem. Chociaż może się to wydawać niezrozumiałe, to wszystko staje się jasne, kiedy przypomnimy sobie, że przy tej czynności ksiądz wypowiada słowa „Z prochu powstałeś i w proch się obrócisz”. Jest to bezpośrednie nawiązanie do tradycji chrześcijańskiej, według której Bóg stworzył pierwszego człowieka – Adama – z ziemi, która miała mieć formę proszku. Z kolei druga część – „W proch się obrócisz” – ma przypominać o kruchości ziemskiego życia oraz o tym, że przeznaczeniem człowieka nie jest życie doczesne, a osiągnięcie zbawienia w Niebie.
Dlaczego Wielki Post trwa akurat 40 dni? To oczywiste nawiązanie do dziejów Jezusa Chrystusa opisywanych w Biblii. Jezus miał 40 dni spędzić na pustyni i nic nie jeść oraz nie pić. Miał być w tym poddawany pokusom, ale mimo osłabienia spowodowanego długą głodówką, Jezus pozostał niezłomny i nie uległ pokusie. Oczywiście obecnie nikt nie naśladuje Jezusa w dosłowny sposób, udając się na pustynię, by tam pościć przez kilkadziesiąt dni. Jednak Wielki Post to dla chrześcijan niezwykle ważna sprawa. To okres refleksji, rozważań i pracy nad sobą. Wiele osób podczas postu nakłada na siebie różne postanowienia, na przykład przez 40 dni nie jedzą słodyczy, mięsa, nie piją alkoholu albo nie przeklinają.
Wielkanocne symbole – zajączek, baranek i jajko
Nieodłącznym i chyba najbardziej rozpoznawalnym symbolem Wielkanocy jest jajko. Większość ludzi obchodzących Wielkanoc, o ile nie są weganami, nie wyobraża sobie wielkanocnego śniadania bez jajek. Jajko symbolizuje nowe życie, a zatem nadzieję na lepszą przyszłość. To oczywiście nawiązanie do Zmartwychwstania.
Jajka ozdabia się na różne sposoby. Niektórzy gotują je w liściach cebuli, kurkumie lub burakach, dzięki czemu można zafarbować skorupkę na rozmaite kolory. Zdolni manualnie sięgają po flamastry i malują po skorupce ozdobne wzory. Natomiast ci najbardziej cierpliwi wykonują tak zwane kraszanki czyli jajka ozdobione za pomocą ciepłego wosku i ugotowane w barwniku, na przykład właśnie w cebuli. Zwyczaj ozdabiania jajek został przez chrześcijaństwo przejęty od ludów słowiańskich, którzy praktykowali tę tradycję na Święto Wiosny.
Baranek jest niemniej istotnym symbolem tego ważnego święta. W tradycji chrześcijańskiej baranek jest symbolem pokoju. Nic w tym dziwnego, w końcu owce to zwierzęta, które mogą stanowić zagrożenie jedynie dla robaków, jeśli przez przypadek je połkną, żując trawę. Do owieczek często porównuje się też wiernych, którzy podążają za Jezusem jak za dobrym pasterzem. Natomiast fakt, że Jezus zszedł na ziemię i stał się człowiekiem z krwi i kości, nadał mu w symbolice chrześcijańskiej miano Baranka Bożego. „Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata” – słyszymy często w tradycyjnej, katolickiej pieśni. Baranek symbolizuje zatem pokój i odkupienie grzechów ludzkości.
Z kolei zajączek wielkanocny to śląski symbol, który reprezentuje wiosnę i odradzającą się do życia przyrodę.
Borówki, bazie i Niedziela Palmowa
Kolejnym ciekawym symbolem związanym z Wielkanocą są gałązki borówek, które często są ozdobą wielkanocnych koszyczków. Jest to symbol wielkiej radości, jaką daje Zmartwychwstanie Jezusa.
W koszyczkach można znaleźć również tak zwane bazie czyli puchate kwiatostany wierzby, które podobnie jak zajączek symbolizują odradzającą się po zimie przyrodę.
Bazie mogą się kojarzyć również z innym ważnym dniem związanym ze Zmartwychwstaniem – Niedzielą Palmową. To ostatnia niedziela przed Niedzielą Wielkanocną, podczas której wierni przynoszą do kościoła palemki. Oczywiście nie chodzi tutaj o palmy, które zobaczyć można chociażby na ulicach Hiszpanii, ale o różnego rodzaju wiązanki tworzone z kłosów zboża, trawy i właśnie bazi. Żeby zrozumieć symbolikę Niedzieli Palmowej, trzeba zajrzeć do Biblii, gdzie opisano, że kiedy Jezus wjeżdżał do Jerozolimy, mieszkańcy miasta witali Go kolorowymi palemkami. Niedziela Palmowa jest zatem pamiątką tego wydarzenia.
Wielkanoc – święto pełne symboli
Wielkanoc to zdecydowanie najważniejszy dzień w roku dla wszystkich wyznawców Jezusa. Jest to także święto przepełnione symbolami. Właściwie wszystko, co wkłada się do wielkanocnego koszyczka ma znaczenie. Poza jajkami, barankami i gałązkami borówkowymi w koszyczkach można znaleźć różnego rodzaju potrawy, między innymi: kiełbasę, sól, chrzan czy chleb. Wszystko to jest symbolem i ma swoją uzasadnioną genezę. O symbolice wielkanocnych potraw, będziecie mogli przeczytać w tym artykule.
